TOP 20 Mô Hình Kinh Doanh Phổ Biến Nhất Hiện Nay

Bạn đang tìm kiếm các mô hình kinh doanh phổ biến và tiềm năng để bắt đầu sự nghiệp kinh doanh của mình? Trong bài viết này, Halo Media xin giới thiệu đến bạn Top 20 mô hình kinh doanh được đánh giá cao và được áp dụng rộng rãi hiện nay. Tìm hiểu về những mô hình này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về thị trường và lựa chọn một mô hình phù hợp với mục tiêu và tài nguyên của bạn.

Mô hình kinh doanh là gì?

Mô hình kinh doanh là một cách tổ chức và hoạt động của một doanh nghiệp hoặc dự án kinh doanh nhằm tạo ra giá trị và đạt được lợi nhuận. Nó mô tả cách doanh nghiệp tạo ra, cung cấp và thu lợi từ giá trị cho khách hàng thông qua các sản phẩm, dịch vụ hoặc giải pháp kinh doanh.

Mô hình kinh doanh giúp trả lời các câu hỏi sau:

• Khách hàng của doanh nghiệp là ai? Mô hình kinh doanh xác định đối tượng khách hàng mục tiêu và đặc điểm của họ.
• Doanh nghiệp đang cung cấp giá trị gì cho khách hàng? Mô hình kinh doanh xác định đề xuất giá trị và lợi ích độc đáo mà doanh nghiệp mang đến cho khách hàng.
• Doanh nghiệp tiếp cận khách hàng của mình như thế nào? Mô hình kinh doanh xác định các kênh phân phối và cách thức tiếp cận khách hàng.
• Doanh nghiệp xây dựng và duy trì mối quan hệ với khách hàng như thế nào? Mô hình kinh doanh xác định các hoạt động quan hệ khách hàng để tạo lòng trung thành và duy trì mối quan hệ lâu dài.
• Doanh nghiệp sử dụng và quản lý nguồn lực như thế nào? Mô hình kinh doanh xác định các nguồn lực cần thiết và cách thức sử dụng và quản lý chúng.
• Doanh nghiệp tạo ra lợi nhuận như thế nào? Mô hình kinh doanh xác định cấu trúc chi phí và cách doanh nghiệp tạo ra và thu lợi nhuận.
• Doanh nghiệp xác định và quản lý rủi ro như thế nào? Mô hình kinh doanh xác định các yếu tố rủi ro tiềm ẩn và các biện pháp quản lý rủi ro.

Các yếu tố của một mô hình kinh doanh

Có nhiều cách phân loại và xác định các thành phần cơ bản của một mô hình kinh doanh. Mỗi thành phần đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra giá trị cho khách hàng, tối ưu hóa hoạt động kinh doanh và đạt được lợi nhuận bền vững. Dưới đây là một phân loại phổ biến của các thành phần cơ bản trong một mô hình kinh doanh:

• Đối tượng khách hàng: Xác định nhóm khách hàng mục tiêu mà doanh nghiệp hướng đến.
• Giá trị đề xuất: Mô tả sản phẩm hoặc dịch vụ cung cấp giải pháp cho nhu cầu và mong muốn của khách hàng.
• Kênh phân phối: Xác định cách thức doanh nghiệp tiếp cận và giao tiếp với khách hàng để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Quan hệ khách hàng: Xác định cách thức tạo và duy trì quan hệ với khách hàng, bao gồm dịch vụ hậu mãi và chăm sóc khách hàng.
• Các nguồn thu: Xác định cách doanh nghiệp tạo ra doanh thu từ khách hàng, bao gồm mua sản phẩm, sử dụng dịch vụ, hoặc các nguồn thu khác như quảng cáo, bán hàng qua mạng, hoa hồng, vv.
• Các hoạt động chính: Mô tả quy trình làm việc của doanh nghiệp để tạo ra và cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Các đối tác quan trọng: Xác định các đối tác chiến lược và các nhà cung cấp khác cung cấp nguồn lực và hỗ trợ cho doanh nghiệp.
• Cơ cấu chi phí: Xác định các nguồn chi phí để vận hành doanh nghiệp và tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ.

Mô hình kinh doanh có thể khác nhau tùy thuộc vào ngành công nghiệp, quy mô doanh nghiệp, và mục tiêu kinh doanh. Các doanh nghiệp có thể phát triển, tùy chỉnh hoặc thay đổi mô hình kinh doanh của mình theo thời gian để thích ứng với sự thay đổi trong môi trường kinh doanh và nhu cầu của khách hàng.

Tầm quan trọng của mô hình kinh doanh đối với doanh nghiệp

Mô hình kinh doanh đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển và thành công của một doanh nghiệp. Đây là một khung cơ bản giúp xác định cách thức hoạt động, cấu trúc tổ chức và quy trình hoạt động của doanh nghiệp. Mô hình kinh doanh không chỉ là một công cụ quản lý mà còn là một công cụ chiến lược, giúp doanh nghiệp định hình và đạt được mục tiêu kinh doanh.

Một mô hình kinh doanh tốt đảm bảo sự phù hợp giữa yếu tố nội tại và yếu tố bên ngoài của doanh nghiệp. Nó bao gồm các yếu tố quan trọng như sản phẩm/dịch vụ, đối tượng khách hàng, kênh phân phối, cạnh tranh, nguồn lực và cấu trúc tổ chức. Mô hình kinh doanh giúp xác định cách doanh nghiệp tạo ra giá trị cho khách hàng và cách doanh nghiệp thu về lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh.

Mô hình kinh doanh giúp định hình chiến lược và hướng dẫn cho sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Nó giúp xác định các mục tiêu dài hạn và phương pháp để đạt được chúng. Mô hình kinh doanh định rõ hướng đi của doanh nghiệp, từ việc mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm mới đến tận dụng các cơ hội kinh doanh khác.

20 mô hình kinh doanh phổ biến nhất hiện nay

Để thành công trong kinh doanh, việc lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp là vô cùng quan trọng. Hiện nay, có nhiều mô hình kinh doanh phổ biến được áp dụng thành công trong các ngành công nghiệp khác nhau. Dưới đây là 20 mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay:

E-commerce: Thương mại điện tử

Mô hình thương mại điện tử (eCommerce) là một hình thức kinh doanh mà giao dịch mua bán hàng hóa và dịch vụ diễn ra thông qua mạng Internet. Mô hình này cho phép doanh nghiệp tiếp cận và tương tác với khách hàng một cách thuận tiện, linh hoạt và toàn cầu.

Dưới đây là một số mô hình thương mại điện tử phổ biến:

• Thương mại điện tử tiêu dùng (B2C – Business to Consumer): Trong mô hình này, doanh nghiệp bán hàng trực tiếp cho khách hàng cuối. Khách hàng truy cập vào trang web hoặc ứng dụng thương mại điện tử của doanh nghiệp, chọn sản phẩm hoặc dịch vụ và thực hiện thanh toán trực tuyến. Ví dụ: Amazon.com, Lazada.vn.
• Thương mại điện tử doanh nghiệp (B2B – Business to Business): Trong mô hình này, các giao dịch mua bán xảy ra giữa các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp sử dụng các nền tảng thương mại điện tử để tiếp cận, mua và bán hàng hóa hoặc dịch vụ cho nhau. Ví dụ: Alibaba.com, IBM Marketplace.
• Thương mại điện tử ngang hàng (C2C – Consumer to Consumer): Trong mô hình này, các cá nhân bán hàng cho nhau thông qua một nền tảng thương mại điện tử. Nền tảng này kết nối người bán và người mua, cho phép họ trao đổi hàng hóa hoặc dịch vụ và thực hiện thanh toán trực tuyến. Ví dụ: eBay, Facebook Marketplace.
• Thương mại điện tử tập trung vào nền tảng (Platform-based eCommerce): Mô hình này tập trung vào việc xây dựng và vận hành một nền tảng thương mại điện tử để kết nối người bán và người mua. Nền tảng này cung cấp cơ sở hạ tầng, công cụ thanh toán và môi trường giao dịch cho các giao dịch mua bán. Các doanh nghiệp tham gia nền tảng này để tiếp cận khách hàng và tạo ra doanh thu từ việc thu phí hoặc phí dịch vụ. Ví dụ: Airbnb, Uber.
• Thương mại điện tử xã hội (Social Commerce): Mô hình này kết hợp giữa thương mại điện tử và mạng xã hội. Người dùng có thể mua hàng trực tiếp từ các bài đăng, quảng cáo hoặc cửa hàng trên các nền tảng mạng xã hội. Ví dụ: Instagram Shopping, Facebook Marketplace.

Mô hình tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing)

Mô hình tiếp thị liên kết (affiliate marketing) là một hình thức tiếp thị trong đó một người hoặc một doanh nghiệp (được gọi là liên kết) quảng cáo và giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ của người bán khác (được gọi là nhà cung cấp) thông qua các liên kết đặc biệt. Khi có giao dịch mua hàng thông qua liên kết đó, liên kết sẽ nhận được một khoản hoa hồng hoặc phần trăm doanh số từ nhà cung cấp.

Mô hình Agency

Mô hình Agency là một mô hình kinh doanh trong đó một công ty hoặc tổ chức (gọi là Agency) cung cấp dịch vụ chuyên môn hoặc chuyên sâu trong một lĩnh vực nhất định cho khách hàng (gọi là Client). Agency đóng vai trò như một đối tác hoặc nhà tư vấn cho Client, đáp ứng nhu cầu của Client và mang lại giá trị qua các dịch vụ cung cấp.

Mô hình Agency thường xuất hiện trong các lĩnh vực như truyền thông, quảng cáo, marketing, thiết kế đồ họa, phát triển phần mềm, tư vấn công nghệ, và nhiều lĩnh vực khác. Agency thường có đội ngũ chuyên gia và chuyên viên có kiến thức và kỹ năng chuyên môn để cung cấp dịch vụ chất lượng cao cho khách hàng.

Mô hình Franchise

Mô hình franchise (nhượng quyền thương hiệu) là một hình thức kinh doanh trong đó một công ty (franchisor) cho phép một cá nhân hoặc một doanh nghiệp khác (franchisee) mua quyền sử dụng thương hiệu, sản phẩm, hoặc dịch vụ của mình. Franchisor cung cấp cho franchisee những hướng dẫn và hỗ trợ cần thiết để khởi đầu và vận hành doanh nghiệp theo các quy trình, quy định và tiêu chuẩn đã được xác định trước.

Ví dụ: McDonald’s là một ví dụ nổi tiếng về mô hình franchise. Công ty McDonald’s cấp phép cho các cá nhân hoặc doanh nghiệp khác sở hữu và vận hành các nhà hàng McDonald’s dưới thương hiệu của họ.

Mô hình kinh doanh trả phí Freemium

Mô hình kinh doanh trả phí freemium là một mô hình trong đó một sản phẩm hoặc dịch vụ cung cấp một phiên bản cơ bản miễn phí (free) cho khách hàng, trong khi đồng thời cung cấp phiên bản cao cấp hoặc tính năng bổ sung với mức phí (premium). Mô hình này cho phép khách hàng trải nghiệm và sử dụng phiên bản cơ bản miễn phí, nhưng nếu muốn tận hưởng các tính năng hoặc trải nghiệm cao cấp hơn, họ cần trả phí để nâng cấp.

Mô hình kinh doanh đăng ký

Mô hình kinh doanh đăng ký (subscription-based business model) là một mô hình kinh doanh trong đó khách hàng trả phí định kỳ để sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp. Thay vì mua sản phẩm một lần duy nhất, khách hàng trở thành thành viên hoặc đăng ký dịch vụ trong một khoảng thời gian cụ thể và trả phí theo chu kỳ định trước.

Ví dụ: Netflix là một dịch vụ truyền phát video đăng ký trực tuyến. Người dùng trả một khoản phí hàng tháng để truy cập vào nền tảng phim và chương trình truyền hình của Netflix.

Mô hình 1 đổi 1

Mô hình 1 đổi 1 là một mô hình kinh doanh trong đó mỗi sản phẩm được bán ra, công ty sẽ đóng góp hoặc quyên góp một sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự cho một người hoặc một cộng đồng có nhu cầu. Mô hình này nhấn mạnh vào khía cạnh xã hội và môi trường, đồng thời tạo ra giá trị cho cả doanh nghiệp và cộng đồng.

Ví dụ về mô hình 1 đổi 1 là TOMS Shoes. TOMS là một công ty giày dép nổi tiếng có mô hình kinh doanh 1 đổi 1. Với mỗi đôi giày TOMS được bán ra, công ty cam kết đóng góp một đôi giày mới cho trẻ em bị thiếu giày dép trong các khu vực nghèo khó. Thông qua chương trình “One for One” (Một cho Một), TOMS đã cung cấp hàng triệu đôi giày mới cho trẻ em ở hơn 60 quốc gia trên toàn thế giới.

Kinh doanh online

Kinh doanh online là một hình thức kinh doanh mà các hoạt động kinh doanh diễn ra chủ yếu thông qua Internet. Đây là một lĩnh vực ngày càng phát triển, cho phép các doanh nghiệp tiếp cận và tương tác với khách hàng trên toàn cầu một cách thuận tiện và hiệu quả.

Xem thêm: Nghệ thuật bán hàng online cho bạn

Bán hàng trực tiếp

Bán hàng trực tiếp (direct selling) là một phương thức kinh doanh mà sản phẩm hoặc dịch vụ được bán trực tiếp từ doanh nghiệp tới người tiêu dùng mà không thông qua các kênh trung gian. Trong bán hàng trực tiếp, người bán thường tiếp cận trực tiếp khách hàng và tạo mối quan hệ cá nhân để giới thiệu và bán sản phẩm.

Mô hình nhà bán lẻ

Mô hình nhà bán lẻ là một hình thức kinh doanh mà doanh nghiệp mua hàng hóa từ nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp và bán trực tiếp cho khách hàng cuối. Đây là một mô hình kinh doanh phổ biến trong ngành bán lẻ và có nhiều biến thể khác nhau.

Mô hình Canvas

Mô hình kinh doanh Canvas là một công cụ đồ họa sử dụng để mô tả, phân tích và thiết kế mô hình kinh doanh của một doanh nghiệp. Nó được phát triển bởi Alexander Osterwalder và Yves Pigneur và được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực khởi nghiệp và phát triển doanh nghiệp.

Mô hình kinh doanh Canvas chia một bức tranh lớn thành 9 ô (khối) nhỏ, mỗi ô đại diện cho một thành phần quan trọng trong mô hình kinh doanh. Các ô này bao gồm:

• Đối tượng khách hàng (Customer Segments): Xác định nhóm khách hàng mục tiêu mà doanh nghiệp hướng đến.
• Đề xuất giá trị (Value Proposition): Xác định lợi ích độc đáo mà doanh nghiệp mang đến cho khách hàng.
• Kênh phân phối (Channels): Xác định cách thức tiếp cận và giao tiếp với khách hàng.
• Mối quan hệ với khách hàng (Customer Relationships): Xác định cách thức tương tác và xây dựng mối quan hệ với khách hàng.
• Nguồn lực chính (Key Resources): Xác định các nguồn lực cần thiết để thực hiện mô hình kinh doanh.
• Hoạt động chính (Key Activities): Xác định các hoạt động cốt lõi để triển khai mô hình kinh doanh.
• Đối tác chính (Key Partnerships): Xác định các đối tác chiến lược để hỗ trợ và tạo giá trị cho doanh nghiệp.
• Cấu trúc chi phí (Cost Structure): Xác định cấu trúc chi phí và các yếu tố liên quan đến vấn đề tài chính.
• Dòng thu (Revenue Streams): Xác định các nguồn thu nhập chính của doanh nghiệp.

Mô hình thu lợi nhuận từ sản phẩm kèm theo

Mô hình thu lợi nhuận từ sản phẩm kèm theo (Profit from Ancillary Products Model) là một mô hình kinh doanh trong đó doanh nghiệp tạo ra doanh thu bổ sung từ việc cung cấp các sản phẩm phụ, đi kèm hoặc bổ sung cho sản phẩm chính. Điều này giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và lợi nhuận bằng cách tận dụng và mở rộng sự quan tâm và nhu cầu của khách hàng liên quan đến sản phẩm chính.

Ví dụ: Apple và phụ kiện iPhone: Apple tạo ra doanh thu từ việc bán các phụ kiện đi kèm cho sản phẩm chính là iPhone như tai nghe AirPods, sạc không dây và các thiết bị khác. Những phụ kiện này cung cấp các tính năng bổ sung và tăng trải nghiệm sử dụng của khách hàng, đồng thời mang lại lợi nhuận bổ sung cho Apple.

Mô hình doanh thu ẩn

Mô hình doanh thu ẩn (Hidden Revenue Model) là một thuật ngữ được sử dụng để chỉ các phương thức tạo doanh thu mà không được công khai hoặc rõ ràng đối với khách hàng hoặc công chúng. Điều này có thể xảy ra khi doanh nghiệp thu lợi nhuận từ các nguồn hoặc hoạt động phụ khác mà không phải là trực tiếp từ sản phẩm hoặc dịch vụ chính của mình.

Mô hình Privacy

Mô hình privacy (sự riêng tư) trong ngữ cảnh kinh doanh đề cập đến việc thiết kế, triển khai và quản lý các sản phẩm, dịch vụ hoặc hệ thống với mục tiêu bảo vệ thông tin cá nhân và quyền riêng tư của người dùng. Mô hình privacy tập trung vào việc xây dựng và duy trì một môi trường an toàn và đáng tin cậy cho người dùng trong việc sử dụng dịch vụ, trao đổi thông tin hoặc tương tác trực tuyến.

Mô hình kinh doanh lưu động

Mô hình kinh doanh lưu động (Mobile Business Model) là một hình thức kinh doanh di động, trong đó các hoạt động kinh doanh được thực hiện và cung cấp dịch vụ đến khách hàng thông qua sự linh hoạt và di động của doanh nghiệp. Thay vì có một vị trí cố định như cửa hàng truyền thống, doanh nghiệp lưu động di chuyển đến khách hàng hoặc hoạt động ở nhiều địa điểm khác nhau.

Mô hình kinh doanh Blockchain

Mô hình kinh doanh Blockchain là một hình thức kinh doanh dựa trên công nghệ blockchain, trong đó các hoạt động kinh doanh và giao dịch được thực hiện thông qua sự ứng dụng và tận dụng các tính năng của blockchain. Công nghệ blockchain cho phép xác nhận và ghi chép các giao dịch một cách an toàn và không thể sửa đổi, mà không cần thông qua một bên trung gian truyền thống.

Mô hình kinh doanh ngành giáo dục

Mô hình kinh doanh trong ngành giáo dục là một cách tổ chức và triển khai hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực giáo dục nhằm cung cấp các dịch vụ, sản phẩm và giải pháp giáo dục cho khách hàng. Mô hình kinh doanh này tùy thuộc vào mục tiêu kinh doanh và đối tượng khách hàng mà có thể có nhiều biến thể khác nhau.

Mô hình kinh doanh gia đình

Mô hình kinh doanh gia đình là một hình thức kinh doanh mà hoạt động kinh doanh được thực hiện bởi một gia đình hoặc các thành viên trong gia đình. Trong mô hình này, gia đình chủ sở hữu và điều hành doanh nghiệp, và các thành viên gia đình có thể tham gia vào các hoạt động kinh doanh theo vai trò khác nhau.

Mô hình khuyến mãi tập trung vào chất lượng cao

Mô hình khuyến mãi tập trung vào chất lượng cao (Quality-Focused Promotion Model) là một hình thức kinh doanh trong đó các hoạt động khuyến mãi và tiếp thị tập trung vào việc tôn trọng và tăng cường chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp. Mô hình này giúp xây dựng và duy trì danh tiếng và lòng tin của khách hàng thông qua việc cam kết về chất lượng.

Ví dụ: Starbucks là một ví dụ trong ngành dịch vụ khách sạn và cà phê. Họ tập trung vào việc cung cấp cà phê chất lượng cao, đặt mức độ chất lượng sản phẩm lên hàng đầu và đặt giá trị vào trải nghiệm khách hàng.

Mô hình kinh doanh đa thương hiệu

Mô hình kinh doanh đa thương hiệu (Multi-Brand Business Model) là một hình thức kinh doanh trong đó một công ty hoặc tổ chức điều hành và quản lý nhiều thương hiệu khác nhau trong cùng một ngành hoặc các ngành liên quan. Mỗi thương hiệu trong mô hình này có đặc điểm riêng và mục tiêu khách hàng cụ thể, nhằm phục vụ nhiều phân khúc thị trường và tăng cường sự đa dạng và khả năng cạnh tranh.

Ví dụ: Coca-Cola là một ví dụ trong lĩnh vực đồ uống, với nhiều thương hiệu nổi tiếng như Coca-Cola, Sprite, Fanta, và nhiều thương hiệu nước giải khát khác. Mỗi thương hiệu có đặc điểm và hướng đến đối tượng khách hàng riêng biệt, phục vụ nhiều nhu cầu và sở thích khác nhau.

Xem thêm: TOP 6 Mô Hình Kinh Doanh Phổ Biến Trong Thương Mại

Kết luận

Các mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay đều có những đặc điểm riêng và đòi hỏi kỹ năng và kiến thức tương ứng. Việc lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp với ngành công nghiệp và mục tiêu kinh doanh sẽ giúp doanh nghiệp phát triển và thành công trong thị trường ngày càng cạnh tranh.

Hy vọng bài viết của Halo Media đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về các mô hình kinh doanh phổ biến và tiềm năng hiện nay. Hãy tận dụng thông tin này để xây dựng một kế hoạch kinh doanh thành công và thúc đẩy sự phát triển của bạn.